ဢူၺ်းၵေႃႉႁဝ်းၶဝ်ႁိူၺ် …
ၵူၼ်းၼုမ်ႇႁဝ်းၼႆႉ ၸွမ်းၼင်ႇၾိင်ႈတိုၼ်းပဵၼ် (သၽႃႇဝ) ၵူၼ်းၼုမ်ႇသေ မေႃယူႇမူၼ်ႈမူၼ်ႈသိူဝ်းသိူဝ်း
လွတ်ႈလွတ်ႈလႅဝ်းလႅဝ်းယူႇယဝ်ႉ။ တွၼ်ႈတႃႇသိူဝ်းၸႂ်ၼၼ်ႉ မၢင်ပွၵ်ႈမၢင်လႂ် ၵႆႉၵႆႉၸၢင်ႈမေႃယဝ်ႉယွၵ်ႇ
ပိူၼ်ႈတၢင်ႇၵေႃႉပႃးယူႇယဝ်ႉ။ လွင်ႈႁဵတ်းတၢင်းသၢင်ႈ၊ လွင်ႈလၢတ်ႈတၢင်းၸႃ မၢင်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ယွမ်းႁပ်ႉ
လႆႈယူႇသေတႃႉ မၢင်ၸိူဝ်းသမ်ႉ ဢမ်ႇၸၢင်ႈယွမ်းႁပ်ႉလႆႈလူး။ လွင်ႈတူဝ်ႁဵတ်း၊ သူပ်းလၢတ်ႈ၊ သၢႆတႃပၵ်း
တူၺ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်လွင်ႈႁဵတ်းသၢင်ႈၵူၺ်းၼႆသေတႃႉ တွၼ်ႈတႃႇၵေႃႉဢၼ်လႆႈၶၢမ်ႇၼၼ်ႉ သင်ဝႃႈ ဢမ်ႇလႆႈၸႂ်၊ လႆႈတၢင်းဢၢႆၵႂႃႇ ပေႃးဝႃႈၼႆၸိုင် ပွင်ႇဝႃႈပဵၼ် “လွင်ႈယႃႉလူႉသရေႇၼႃႈတႃၵၼ်” ၼႆၵေႃႈ
ဝႃႈလႆႈယူႇယဝ်ႉ။
တီႈတေႉမၼ်း ၸႂ်ႈဢမ်ႇၸႂ်ႈ “လွင်ႈယႃႉလူႉသရေႇၼႃႈတႃၵၼ်” ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ မၼ်းဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈ
ၶုၺ်ႉႁၼ် (ၶၢမ်ႇၸႃး) ၵေႃႉဢၼ်လႆႈၶၢမ်ႇၼၼ်ႉသေ မၵ်းမၼ်ႈယူႇယဝ်ႉ။
ပေႃးဝႃႈ “လွင်ႈယႃႉလူႉသရေႇၼႃႈတႃၵၼ်” ၼႆ ၵမ်ႈၼမ်ၵူၺ်းတေထၢင်ႇဝႃႈ ၽူႈၸၢႆးႁဵတ်းတေႃႇၽူႈယိင်းၽၢႆႇလဵဝ်ၼႆယူႇယဝ်ႉ။
တီႈတေႉမၼ်း ၽူႈယိင်းႁဵတ်းတေႃႇၽူႈၸၢႆးၵေႃႈတေမီး၊ၽူႈၸၢႆးတေႃႇၽူႈၸၢႆး၊ ၽူႈယိင်းတေႃႇၽူႈယိင်းၼႆလႂ် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸၢင်ႈပဵၼ််ၸၢင်ႈမီးယူႇယဝ်ႉ။
ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ၽႂ်သေဢမ်ႇဝႃႈ ဢမ်ႇလိူၵ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်း၊ ဢမ်ႇလိူၵ်ႈဢွင်ႈတီႈသေ ၸၢင်ႈထုၵ်ႇတဵၵ်းတဵင်ပေႉၵိၼ် လႄႈ ထုၵ်ႇလူလၢႆၵၼ်ႉၸၼ် ႁႂ်ႈသရေႇၼႃႈတႃပေႃးလူႉ လႆႈယူႇယဝ်ႉ။
ဢူၺ်းၵေႃႉႁဝ်းၶဝ်ႁိူၺ် ႁဝ်းၸိူဝ်းၼႆႉလူး ၸွင်ႇယၢမ်ႈယႃႉလူႉသရေႇၼႃႈတႃ ၵူၼ်းတၢင်ႇၵေႃႉႁိုဝ်၊
မိူၼ်ၼင်ႇဢဝ်တီႈယူပ်ႈယွမ်းပိူၼ်ႈသေၵေႃႉၵေႃႉသေၵိူဝ်ႉယွၵ်ႇယဝ်ႉလဵၼ်ႈတေႃႇၼႃႈၵူၼ်းတင်းၼမ်လႂ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
ၵွပ်ႈၼၼ် ၵူၼ်းၼုမ်ႇႁဝ်းၼႆႉ ၼင်ႇႁိုဝ်တူဝ်ၵဝ်ႇၵေႃႈ ပေႃးတေဢမ်ႇလႆႈႁဵတ်းတေႃႇပိူၼ်ႈၼၼ်ႉ လူဝ်ႇလႆႈၶတ်းၸႂ် သေ ဢမ်ႇၵႃး တွၼ်ႈတႃႇၵေႃႉဢၼ်လႆႈၶၢမ်ႇတၢင်းပိူၼ်ႈႁဵတ်းတေႃႇၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸၢင်ႈပဵၼ်ႁွႆးၸဵပ်းၼႂ်းႁူဝ်ၸႂ်ဝႆႉလႄႈ လူဝ်ႇလႆႈမေႃ “လဝ်ႇၸႂ်” (ပၼ်ႁႅင်းၸႂ်) ၸိူဝ်းၶဝ်သေ မိူဝ်းၼႃႈမႃးၼင်ႇႁိုဝ်တေဢမ်ႇလႆႈႁူပ်ႉထူပ်းထႅင်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ လူဝ်ႇလႆႈမေႃပၼ်တၢင်းႁၼ်ထိုင်ၸီႉၼႄသဵၼ်ႈတၢင်းၵႂႃႇယူႇယဝ်ႉ။
“လွင်ႈယႃႉလူႉသရေႇၼႃႈတႃၵၼ်” ၼၼ်ႉ ပိူင်လူင်မၼ်း ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈၸႅၵ်ႇၽႄၸၢႆး/ယိင်းသေၵေႃႈ ၸၢင်ႈပဵၼ်လႆႈယူႇယဝ်ႉ။ လွင်ႈပႅၵ်ႇပိူင်ႈၼႂ်းတူင်ႇဝူင်းၸၢႆး/ယိင်း (Gender) ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ႁဝ်းမႃးဢွၼ်ၵၼ်သိုပ်ႇလဵပ်ႈႁဵၼ်းထႅင်ႈၼေႃႈ။