ၵူၼ်းၼုမ်ႇလႄႈတၢင်းပဵၼ်တိတ်းတေႃႇ
ဢူၺ်းၵေႃႉႁဝ်းၶဝ်ႁိူၺ် …
ဢမ်ႇမီးလွင်ႈၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉၵင်ႈသင်သေႁွမ်းသွင်ၵၼ်ၼၼ်ႉ လိူဝ်သေပၼ်ႁႃဢၼ်ၸၢင်ႈမေႃၸပ်းတွင်ႉ
ပႃးသၼ်ႇထေႇ ၽွင်းပႆႇထိုင်ပၢၼ်ယဝ်ႉ သမ်ႉၸၢင်ႈၸပ်း “တၢင်းပဵၼ်တိတ်းၸပ်း” ထႅင်ႈယူႇယဝ်ႉ။
တၢင်းပဵၼ်ဢၼ်ၼႆႉၼၼ်ႉ ဢမ်ႇဝႃႈၽူႈၸၢႆးႁိုဝ်ၽူႈယိင်း ၸၢင်ႈပဵၼ်ၼင်ႇၵၼ်ယဝ်ႉ။
ၵမ်ႈပႃႈၼမ်တႄႉ ၵႆႉပဵၼ်တီႈ ၸိူဝ်းဢၼ်ၵႆႉလႄႇမူၼ်ႈသိူဝ်းၸွမ်းလွင်ႈႁွမ်းသွင်
(ဢႅဝ်ႇလႄႇၼႂ်းလပ်းသိင်ႇ) ၸိူဝ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
“တၢင်းပဵၼ်တိတ်းၸပ်း” တၢင်းၶိူင်ႈဢင်ႇၵႃႇ မီးတင်းမူတ်း (40) သႅၼ်းပၢႆ ယူႇယဝ်ႉ။
ၼႂ်းၼၼ်ႉ “မႅင်းဢဵၵ်ႉဢၢႆႇၿီႇ” (HIV) / “တၢင်းပဵၼ်ဢဵတ်ႇ” (AIDS) ၵေႃႈ ပႃးဝႆႉယူႇယဝ်ႉ။
တၢင်းပဵၼ်တိတ်းတေႃႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉၼႆႉ “ပိူင်ၾၢင်ႁၢင်ႈ” (လၵ်ႉၶၼႃႇ) မၼ်းၸမ်ႉ …
- ပေႃးယဵဝ်ႈၸိုင် မႆႈလိူတ်ႇ ၊ယဵဝ်ႈၵႅတ်း (ယဵဝ်ႈဢမ်ႇဢွၵ်ႇ)။
- ၶိူင်ႈဢင်ႇၵႃႇမီးသႅဝ်ဢၢႆမဵၼ်၊လိူတ်ႈၽိူၵ်ႇတူၵ်း လႄႈၼမ်ႉတူႇၼမ်ႉၼဝ်ႈ (ၼမ်ႉၼွင်) လႆလူင်း။
- ပဵၼ်ၸဵပ်းပဵၼ်ယဵၼ်းလႄႈၶူမ်းၶူမ်းၵၢႆးၵၢႆး ၸွမ်းႁိမ်းႁွမ်း ၶိူင်ႈဢင်ႇၵႃႇ။
ၽူႈယိင်းၶဝ်ၼႆႉ မၢင်ပွၵ်ႈမၢင်လႂ်ၸၢင်ႈပဵၼ် တွင်ႉပွတ်းတႂ်ႈ (ႁူဝ်ၼဝ်ႇ) ၸဵပ်းၵႅၼ်းယူႇယဝ်ႉ။
တၢင်းပဵၼ်မၢင်သႅၼ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇပဵၼ်ၵမ်းလဵဝ်သေ ဝၢႆးလိုၼ်းမႃးၸင်ႇမေႃပၼ်ၽွၼ်းၸႃႉမၼ်းၼႆၵေႃႈ
မီးယူႇယဝ်ႉ။
တေလႆႈႁဵတ်းႁိုဝ်ယူတ်းယႃပေႃးဝႃႈၼႆၸိုင် ၸဝ်ႈၵဝ်ႇလႄႈ “ၵေႃႉၵူႈ” ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ လူဝ်ႇလႆႈဢွၼ်ၵၼ်
ၵႂႃႇၸူးတီႈမေႃယႃဢၼ်လူင်ႉလႅၼ်ႇသေ ႁပ်ႉဢဝ်လွင်ႈယူတ်းယႃႁႂ်ႈဝႆးသုတ်းလႄႈ ႁႂ်ႈတႅတ်ႈၼႅတ်ႈ
ယူႇယဝ်ႉ။
သင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈ ၵုမ်ႇၵူဝ်ၵုမ်ႇဢၢႆၵူၺ်းသေ ဢမ်ႇႁပ်ႉဢဝ်လွင်ႈယူတ်းယႃႁႂ်ႈတႅတ်ႈၼႅတ်ႈၸိုင် ၽွၼ်းၸႃႉ
ဢၼ်ၸၢင်ႈပဵၼ်မႃးၸိူဝ်းၼၼ်ႉၸမ်ႉ …
- မႅင်းတၢင်းပဵၼ်ၸၢင်ႈၽႄႈလၢမ်းၸွမ်း “သဵၼ်ႈတၢင်းသိုပ်ႇၽႄႈသၢႆၸိူဝ်ႉၶိူဝ်း”။
- သင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈ ပႃးသၼ်ႇထေႇဝႆႉၸိုင် လုၵ်ႈၼႂ်းတွင်ႉၸၢင်ႈတူၵ်း၊ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၸၢင်ႈတၢႆၼႂ်းတွင်ႉ၊
လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼႂ်းတွင်ႉၸၢင်ႈၵိူတ်ႇမႃးလူၺ်ႈၸုတ်ႈယွမ်းဢင်ႇၵႃႇတိၼ်မိုဝ်း။ - တေဢမ်ႇၸၢင်ႈလႆႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ (ဢမ်ႇၸၢင်ႈၸပ်းတွင်ႉပႃးသၼ်ႇထေႇ) သေ ၸၢင်ႈပဵၼ် “မၼ်”။
- ပေႃးဢမ်ႇၵိၼ်ယႃႈယႃၽဵၼ်ႈၽဵၼ်ႈၸိုင် ယႃႈယႃၵေႃႈတေဢမ်ႇတိူဝ်ႉယမ်လႂ်
ၸၢင်ႈပဵၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉယူႇယဝ်ႉ။
“တၢင်းပဵၼ်တိတ်းတေႃႇ” ၵမ်ႈပႃႈၼမ်ၼႆႉ ပေႃးႁပ်ႉဢဝ်လွင်ႈယူတ်းယႃတႅတ်ႈတႅတ်ႈၼႅတ်ႈၼႅတ်ႈၸိုင် တိုၼ်းႁၢႆၸိုၼ်ႈၶႅၼ်းလႆႈယူႇယဝ်ႉ။
ၼင်ႇႁိုဝ်တေဢမ်ႇပဵၼ်တၢင်းပဵၼ်ၼၼ်ႉ လၢႆးႁႄႉၵင်ႈမၼ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉတႄႉ …
- ဝႄႈယၢၼ်လွင်ႈလႄႇမူၼ်ႈသိူဝ်းၸွမ်းလွင်ႈႁွမ်းသွင်(ဢႅဝ်ႇလႄႇၼႂ်းလပ်းသိင်ႇ) တႃႉ။
- ပေႃးဝႃႈဢမ်ႇဝႄႈလႆႈၸိုင်ၸႂ်ႉတိုဝ်းထူင်ယၢင်ႁႂ်ႈထုၵ်ႇမႅၼ်ႈၸွမ်းလွၵ်းလၢႆးမၼ်းလီလီလႄႈ။
ၼင်ႇႁိုဝ် “တၢင်းပဵၼ်တိတ်းတေႃႇ” တေဢမ်ႇၶဝ်ႈမႃးၼႂ်းၸၢတ်ႈပၢၼ်ဢူၺ်းၵေႃႉႁဝ်းၶဝ်ၼၼ်ႉ
ယွၼ်းတိုၵ်းသူၼ်းႁႂ်ႈၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉၵင်ႈပၼ်လီလီသေၵမ်း။
ၵေႃႉဢၼ်တိတ်းၸပ်း “တၢင်းပဵၼ်တိတ်းတေႃႇ” ဝႆႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉၸမ်ႉ
မီးတိုဝ်ႉတၢင်းၸပ်းမႅင်း “ဢဵၵ်ႉဢၢႆႇၿီႇ” (HIV) တိူဝ်းငၢႆႈလူမ်ယူႇယဝ်ႉ။
ၽွၼ်းၸႃႉ “မႅင်းဢဵၵ်ႉဢၢႆႇၿီႇ” (HIV) ၼၼ်ႉ မီးၼမ်ၼႃႇလႄႈ တေသိုပ်ႇမွၵ်ႇလၢတ်ႈၼႄဢူၺ်းၵေႃႉ
ႁဝ်းၶဝ် ၵႂႃႇယူႇယဝ်ႉ …